logo

کد خبر : 1080
تاریخ خبر : 1402/01/27
توسعه فرهنگی نیاز به بومی سازی دارد
دو استاد دانشگاه در میزگرد رسانه ای عنوان کردند:

توسعه فرهنگی نیاز به بومی سازی دارد

میزگرد نقش رسانه در ارتقای فرهنگ عمومی با حضور اهالی رسانه و دکتر مجید قربانی تحلیلگر، استاد دانشگاه و عضو شورای مرکز پژوهش های مجلس در مازندران و دکتر سیده فاطمه هاشم نژاد عضو هیات علمی دانشگاه، جامعه شناس و انسان شناس فرهنگی در دفتر روزنامه کرانه شمال برگزار و بر توسعه فرهنگی بر مبنای بومی سازی تاکید شد.

به گزارش چامه، این میزگرد در ۳ بخش و ۴ موضوع حامل های انرژی و مردم، گردشگری و هماهنگی بین فرهنگ های وارداتی در استان، نقش ائمه جمعه، اساتید دانشگاه و رسانه ها در ارتقای فرهنگ عمومی و حقوق شهروندی برگزار و میهمانان حاضر نظرات خود را پیرامون موضوعات مطرح شده بیان کردند.

لازم به ذکر است این میزگرد به دلیل اهمیت موضوع «فرهنگ عمومی» و دستور رئیس دولت سیزدهم برای تدوین برش استانی سند مهندسی فرهنگی برای هریک از استان‌های کشور برگزار و بنا داریم تا متولیان استان را در مشخص شدن شفاف و دقیق مسائل و موضوعات فرهنگی یاری کنیم چرا که بر اساس دستور رئیس جمهور و سند مهندسی فرهنگی عمومی، مقرر شد تا پنج مساله اصلی فرهنگی استان‌ها شناسایی و برای رفع آن ها راهکار و بودجه مشخصی تعیین شود.

همچنین مقرر شد در راستای تحول در عرصه فرهنگ از تمام استان های کشور در پروژه‌های ملی نظیر جام جهانی فوتبال و یا موضوع مد و لباس و سایر موارد، ایده، نظر و راهکار مطالبه ‌شود و با توجه به ظرفیت های عظیمی که مازندران دارد، می توان به بخشی یا همه موارد ذکر شده ورود کرد.

زیرساخت‌های اقتصاد آب پایه و دریا پایه در مازندران وجود ندارد.

مجید قربانی استاد دانشگاه‌های مازندران در این میزگرد گفت: زیرساخت‌های اقتصاد آب پایه و دریا پایه در مازندران وجود ندارد.

وی اظهار کرد: برای توسعه اقتصادی در دریا باید ابتدا زیرساخت‌های آن فراهم شود و پس از آن درباره نحوه بهره‌برداری بحث و گفت و گو شود.

عضو شورای مرکز پژوهش‌های مجلس در استان مازندران درباره نقش رسانه‌ها در ارتقاء فرهنگ عمومی استان مازندران، خاطرنشان کرد: در موضوع فرهنگ با بسته‌ای از فرایندها و ر‌خدادها مواجه هستیم.

قربانی در ارتباط با مصرف بهینه انرژی و نقش فرهنگ سازی گفت: موضوع اصلاح الگو مصرف سال‌های سال توسط مقام معظم رهبری تاکید شده و متولیان اجرایی نیز اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اند.

عضو شورای پژوهش مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: رسانه‌ها پیشران اصلی حکمرانی فرهنگی در کشور هستند و برای بهینه سازی مصرف حامل‌های انرژی نیاز هست که فعالان رسانه‌ای دغدغه‌مند‌تر ورود پیدا کنند و اگر به سراغ بسته‌های مناسب نرویم در ادامه دچار چالش می‌شویم.

قربانی ادامه داد: مدل محرک توسعه استان مازندران به ویژه توسعه فرهنگی باید طراحی شود و مسئوولان اجرایی در این زمینه باید پیشگام باشند و در این راستا نقش اساسی دارند.

وی با اعلام اینکه انتظار داریم نمایندگان با تصویب طرح‌های مناسب به موتور محرک توسعه گردشگری در استان مازندران کمک کنند، گفت: مازندران به صورت تقریبی بیشترین گردشگر در سطح کشور را در اختیار دارد و همین موضوع باعث ورود خرده فرهنگ‌ها به این استان می‌شود که اگر بتوانیم پیشران‌ها را فعال کنیم تا حدود زیادی زمینه جلوگیری از ورود خرده فرهنگ‌ها به استان‌های گردشگرپذیر به ویژه مازندران می‌شود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های مکتوب و محلی نقش اساسی دارند و انتظار داریم متولیان امر برنامه‌های مدون و مناسبی در این ارتباط ارائه دهند، افزود: اگر برای چالش‌های پیش روی فرهنگی در استان برنامه مناسب و مدونی نداشته باشیم با ابرچالش‌ها مواجه می‌شویم. مصداق کم توجهی به چالش‌های پیش رو در استان مازندران معضل زباله است که بی محلی و سوء مدیریت در این زمینه موجب ابرچالش ها شده است.

قربانی خاطر نشان کرد: بسته‌هایی که قرار است در توسعه فرهنگی تهیه شود نیاز به بومی سازی دارد.

وی با اعلام اینکه در استان مازندران برای رسیدن به دوره تحولی و نقطه مطلوب نیاز به فازبندی مناسب داریم که برنامه‌های مطالعه شده ارائه شود، گفت: برای موفقیت باید شناخت کلی از ظرفیت‌ها و مزیت‌های استان داشته باشیم و هنوز نسبت به قابلیت‌ها و چالش‌ها در استان اطلاعات کافی وجود ندارد.

قربانی ادامه داد: در استان مازندران نقطه بحران نداریم و به عنوان نمونه پسماند چالش است که مسئولان نتوانستند این چالش را تبدیل به فرصت کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به مشکلاتی مانند بیماری سرطان و ابتلاء بخشی از جمعیت این استان به این بیماری گفت: هنوز به صورت دقیق چرایی این موضوع مورد بررسی اساسی قرار نگرفته و اطلاعات دسته‌بندی شده و مدون قابل ارائه در این بخش وجود ندارد.

قربانی خاطر نشان کرد: برای رسیدن به توسعه باید وضعیت ممکن را ترسیم کرده و از استاندار و تیم اجرایی درخواست واضح دارم که در کنار وضعیت مطلوب، امکان سنجی مناسب از شرایط داشته باشد.

وی ادامه داد: در کنار سند تحول باید امکان سنجی مناسب شود. در بحث دانش بنیان شاید علاقمند باشیم که به نُرم جهانی برسیم اما آیا با این وضعیت و برنامه‌های فعلی امکان رسیدن به نُرم تعیین شده وجود دارد؟

قربانی در ارتباط با برخی زمزمه‌ها مبنی بر پیگیری اقتصاد آب پایه و دریا پایه گفت: اگر بنا باشد در این حوزه ورود پیدا کنیم نیاز به امکان سنجی مناسب داریم.

تغییر نگرش فرهنگی، کاری پیچیده و چند لایه است

همچنین دکتر سیده فاطمه هاشم نژاد عضو هیات علمی دانشگاه، جامعه شناس و انسان شناس فرهنگی گفت: تغییر نگرش فرهنگی، کاری پیچیده و چند لایه است و برای توسعه باید روی مقوله فرهنگ برنامه ریزی کنیم.

وی اظهار کرد: معتقدم وقتی صحبت از فرهنگ در فصول اخلاق با تخصص های مختلف می شود، این نشست ها و میزگردها می تواند مفید باشد و جای خالی بسیاری از صاحب نظران حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و مذهبی احساس می شود. چرا که برای تغییر سبک زندگی همه این حوزه ها باید ورود کنند و این مهم با خرد جمعی محقق می شود. اگر بخواهیم نظر آقای پارسونز (جامعه شناس معروف) را لحاظ کنیم اولویت هر کاری فرهنگ است یعنی زمانی که یک جامعه می خواهد مسیر توسعه را طی کند، ضرورت دارد ابتدا به مقوله فرهنگ توجه کند و فرهنگ را به عنوان سرمایه اصلی آن جامعه در نظر گیرد.

وی اضافه کرد: کشور ما نیز برای توسعه باید روی مقوله فرهنگ برنامه ریزی کند چرا که فرهنگ عامل اصلی توسعه است. اما در جامعه ما اینگونه جا افتاده که معمولاً اقتصاد را زیربنای توسعه می دانیم و توجه ها به امور اقتصادی معطوف است در حالیکه نقش اصلی توسعه را فرهنگ ایفا می کند. موضوعی که مقام معظم رهبری بارها در اظهاراتشان بر روی آن تاکید دارند و نقش فرهنگ را برجسته می کنند. بنابراین نیاز است ما یک پدافند قوی در حوزه فرهنگ داشته باشیم و اگر کمی دقت کنیم در همه حوزه ها و همه جنبه های آسیب جامعه، نقش فرهنگ دیده می شود از اینرو ضرورت دارد که فرهنگ باید بُعد محوری در سیاستگذاری جامعه داشته باشد. تاکید رهبری انقلاب بر این است که وقتی صحبت از فرهنگ می کنیم مخاطب ما یک دستگاه و یک نهاد نیست بلکه نهادهای مختلف دخالت دارند و با توجه به نقشی که دارند برای تغییر سبک نگرش جامعه باید ایفای نقش کنند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اساتید دانشگاه هم اهرم و بازوی پرتوان ارتقای فرهنگ جامعه هستند و در همه حوزه ها به خصوص حامل های انرژی که بخشی از فرهنگ عمومی جامعه را تشکیل می دهند می توانند مفید باشند. برای تغییر سبک نگرش زندگی نیاز به تغییر فرهنگی داریم و اینکه داده های آن را ارتقا ببخشیم. همچنین نیاز داریم از تجربه مثبت کشورهای دیگر نیز استفاده کنیم.

هاشم نژاد خاطرنشان کرد: رسانه ها نیز در این راه می توانند با الگوسازی ها، برگزاری میزگردها گام مهمی در این راه بردارند. یک رسانه قوی زمانی که می خواهد دست به تغییر فرهنگی بزند یک سری پیشت نیازها و اصول مهم را رعایت می کند که یکی از مهمترین آنها مخاطب شناسی می باشد و اینکه بر اساس ذائقه مخاطب تولید محتوا نماید.

وی افزود: تصویر واضحی از فرهنگ دارد چرا که فرهنگ به دو صورت عام و خاص است که پرداختن به هر کدام تفاوت دارد یعنی هم باید به فرهنگ کلی جامعه پرداخته شود و هم به خرده فرهنگ های اقوام مختلف و استان های گوناگون توجه دارد که تحقق این مهم نیازمند اتاق فکری متشکل از تیمی تخصصی و ماهر است.

هاشم نژاد یادآور شد: رسانه هم می تواند اهرم فعال و تاثیرگذار در جامعه باشد و هم می تواند شکل منفعل به خود بگیرد از اینرو وظیفه رسانه بسیار خطیر است. خصوصا اینکه امروزه با گسترش شبکه های اجتماعی و فضای مجازی کار رسانه ‌که زمانی در عرصه اطلاع رسانی و انتقال داده ها تخصصی و خاص بوده، بسیار سخت و دشوار شده است. چرا که امروز هر فرد یک رسانه است و این موضوع، تشخیص سره از ناسره را برای مخاطب دشوار می کند.

در مجموع پرداختن به تغییر نگرش فرهنگی، کاری پیچیده و چند لایه است که باید هنجارهای مربوط به حوزه های مختلف شناسایی و مرتفع گردد.

عضو هیات علمی دانشگاه گفت: وقتی صحبت از حقوق شهروندی می کنیم ابتدا باید ببینیم آیا فرهنگ سازی صحیح در حوزه های مختلف حقوق شهروندی (از ترافیک و استفاده از فضای مجازی گرفته تا آپارتمان نشینی) صورت پذیرفته یا خیر. بعد ببینیم رسانه ها چقدر در تحقق آن دخیل بوده اند. بررسی ها نشان می دهد برای تغییر رفتار شهروندی، ابتدا باید بستر و امکانات تغییر رفتار فراهم گردد. به عنوان مثال وقتی در کوچه ها سطل زباله تعبیه نگردد نمی توان از شهروندان انتظار داشت کیسه‌های زباله های خود در گوشه ای از آن کوچه دپو نکنند که ممکن است موجب ایجاد منظره ای ناخوشایند شود یا بوی بد ایجاد کند یا برای دیگر همسایگان ایجاد مزاحمت نماید.

هاشم نژاد ادامه داد: جالب اینجاست که برای رفع این مساله در دنیا، رسانه ها ورود کرده اند و با اطلاع رسانی از آن ها خواستند که به بسترهای ایجاد شده و امکانات مربوطه (مثلا تعبیه سطل زباله به تفکیک تر و خشک) توجه کنند. در سایر حوزه های حقوق شهروندی نیز همینطور. اما در کشور ما گاها شهروندان حتی از حقوق شهروندی خود نیز مطلع نیستند و این یک مشکل اساسی و جدی است و باز ورود رسانه ها را می طلبد و وظایف آن ها را سنگین تر می کند که حقوق شهروندی را برای اقشار و گروههای مختلف جامعه به شکلی عامه فهم ارائه نمایند.

وی افزود: اقدام دیگری که رسانه ها برای بهبود وضعیت حقوق شهروندی می توانند انجام دهند نقد وضعیت موجود است. یعنی حلقه های مفقوده را شناسایی کنند و ضعف ها و خلاهای موجود را که توسط قانونگذار یا حکمران دیده نشده و مغفول مانده را بیان نمایند. این کار باعث می شود انتظارات و خواسته های مردم به گوش متولیان و مسئولان برسد.

هاشم نژاد با اشاره به اینکه رسانه ها، آگاهی بخش هستند چرا که خواسته ها و نیازهای شهروندان مدام تغییر می کند یا برخی قانونگذاری ها به روز می شود و نیاز است رسانه ها به طور مداوم به موضوع آگاهی دادن به مسئولان و مردم توجه کنند، گفت: باید نگاه مان را به رسانه ها تغییر دهیم. رسانه می تواند هم به عنوان بازوی پرتوان سازمان ها، نهادها و متولیان امور شهروندی جامعه باشد و هم زبان گویای شهروندان در بیان مسائل و مطالبات مربوطه باشد. در چنین شرایطی رسانه می تواند از هر دو طرف کارکردهای مطلوبی در جامعه ایفا کند.

انتهای پیام/