حسین احمدی

به گزارش چامه شمال، همین که پشت لب ات سبز می شد دیگر اهل خانه نگاه دیگری به تو داشتند و می گفتند: مرد شدی بابا! آنوقت بود که بزرگترها، دخترهای غریب و آشنا را یک به یک کاندید می کردند برای مردِ جدید خانه.

بزرگترها می گفتند آرزو داریم عروسی ات رو ببینیم و کوچکترها دلشان را صابون می زدند برای یک سور و سات حسابی!

اما امروزه خبری از آن روزها نیست و پدر و مادرها جسارت این را ندارند که آستین را بالا بزنند و جوانان نیز پشتِ ترس هایشان پنهان می شوند.

بله! فرار از ازدواج، بیماری جدیدی است که دامن خانواده ها را گرفته و بدنبال آن به مصیبت سالمندی زودرس دچار شده ایم.

مجالی نیست که از علل دیرهنگام شدن ازدواج و تاخیر آن بگویم و یکراست می روم سراغ سیاه چاله جمعیتی! مصیبتی که ایران امروز به آن مبتلا شده است.

این سالها زنگ ها به صدا درآمده و سالمندی پُرشتاب تر از همیشه جولان می دهد و فرصت بسیار اندک است.

برای اینکه از این بحران نجات پیدا کنیم چاره ای نیست جز اینکه معضلات و تنگناها را به درستی شناسایی و راه حل های اساسی نه بر روی کاغذ را پیاده کنیم و مهربانه تر با جمعیت باشیم تا سالمندی یقه مان را نگیرد.

در گزارشی که پیش روی شماست، تهدیدات افزایش جمعیت سالمند کشور، مهمترین موانع فرزندآوری و راهکارهای درمان ناباروری مورد بررسی قرار گرفته است.

20 سال دیگر، سالمندان دوبرابر می شوند

متخصصین ناباروری دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به وجود مراکز نابارورى سطح دو و سه در سطح استان‌،‌ پیشنهاد می‌کنند که بانوان فرزندآوری را به تاخیر نینداخته و آن را به بعد از ۳۸ سالگی موکول نکنند چراکه سن مناسب ۱۸ تا ۳۵ سالگی است.

در همین ارتباط دکتر فرهاد غلامی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران می گوید: با توجه به تغییر و تحولات جمعیتی، متاسفانه روند باروری در کشور در سال‌های اخیر شیب نزولی داشته است بگونه‌ای که نرخ باروری کلی از ۲.۱ در سال ۱۳۹۵ به ۱.۶۵ در سال ۱۴۰۰ رسید و پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۲۰ جمعیت سالمند کشور حدوداً دو برابر شود که این روند در دیگر کشورها طی ۱۰۰ سال اتفاق افتاده است.

وی اظهار می کند: جمعیت جوان و سرمایه انسانی به عنوان مهم‌ترین رکن مؤثر بر توسعه جوامع، بستر خلاقیت و پویایی بوده و توسعه اقتصادی و اجتماعی را برای کشور فراهم می‌کند.

پنجره فرصت جمعیتی را غنیمت بدانیم

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با تاکید بر اینکه روند سالمندی در کشور ما بسیار سریع‌تر از کشورهای همجوار طی می شود، تصریح می کند: در حال حاضر کشور ما در پنجره فرصت جمعیتی قرار گرفته و بهره مندی از این فرصت مستلزم مدیریت صحیح همراه با اتخاذ سیاست های حمایتی و ترغیب فرزندآوری منطبق با سیاست های کلی جمعیت و خانواده در راستای افزایش نرخ باروری و موالید به حداقل ۲.۵ طی پنج سال است.

دکتر غلامی با اشاره به اینکه از ۲۴ تا ۳۰ اردیبهشت ماه به عنوان هفته ملی جمعیت نام گذاری شده است، می گوید: این هفته فرصتی است تا با اجرای قانون جوانی جمعیت گامی بلند و موثر در جهت ایجاد سبک زندگی مطلوب و حمایت از زوج های جوان برداشته شود.

وی ادامه می دهد: ‌در این راستا انتظار می رود متولیان و همکاران پر تلاش حوزه سلامت با به کارگیری تدابیر ارزشمند و تمهیدات درست، اقدامات اساسی را به منظور پیشگیری از بیماری‌ها، درمان ناباروری، حمایت از مادران و خانواده در زمان تولد و معیشت فرزندان بعمل آورند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه برای داشتن جمعیت جوان باید تاثیر مثبت فرزند آوری در جامعه به درستی تبیین شود، خاطرنشان می کند: ارائه تسهیلات و حمایت های مالی، خدمات اجتماعی و آموزشی در چهارچوب قانون جهت ترویج و آگاهی بخشی وجوه مثبت ازدواج، آموزش مهارت های دوران ازدواج، فرزندآوری، آثار منفی کم فرزندی در خانواده و کاهش رشد جمعیت، نهادینه کردن هنجارهای صیانت از تحکیم خانواده، ایفای نقش های خانواده و مقابله با محتوای مغایر با سیاست های جمعیتی، اقدامات و فعالیت های متناسب از مواردی است که باید از سوی متولیان امر مورد توجه قرار گیرد.

غلامی ادامه می دهد: بازنگری دستورالعمل ها و متون آموزشی و ترویجی، ارتقای کیفیت مراقبت‌های بارداری در راستای فرزندآوری و زایمان طبیعی مبتنی بر پرونده الکترونیک سلامت و استقرار راهنماهای بالینی سلامت مادر و جنین، از تکالیف دانشگاه علوم پزشکی مازندران است.

راه‌اندازی دو مرکز ناباروی

همچنین دكتر سپيده پيوندى فلوشيپ نازايى و‌ دانشيار دانشگاه علوم پزشكى مازندران‌ با بیان اینکه مساله جوانى جمعیت از مهمترین مسائلى بوده كه در سال گذشته در راس برنامه‌هاى هم‌انديشى مسئولين دانشگاه مازندران قرار داشته است، می گوید: در اين راستا برنامه ريزى‌هاى علمى و عملی موفقى انجام شده است كه جاى تشكر و تقدير دارد.

وی می افزاید: از جمله اين برنامه‌ها می توان به راه‌اندازی دو مرکز نابارورى سطح دو در دو شهرستان بهشهر و نوشهر اشاره کرد که وظیفه غربالگرى اوليه زوج‌هاى نابارور و انجام اقدامات اوليه درمانى را به‌عهده دارند و بيماران نیازمند به درمانهای اختصاصی از طریق این مراکز به موقع به مراکز ناباروری سطح سه ارجاع می شوند.

دکتر پیوندی خاطر نشان می کند: همچنین برنامه‌هاى‌ آموزشى متخصصين زنان‌ سطح دو در زمينه نابارورى و درمان‌هاى اوليه طراحی شده است که در این برنامه متخصصین زنان تحت آموزش‌هاى دوره‌اى كوتاه مدت قرار می‌گيرند و در مراكز دولتى سطح دو قادر به ارائه خدمات درمانى خواهند بود كه كوريكولوم این دوره‌های آموزشى تاليف شده و در حال مراحل تصويب و كسب مجوز از وزارت بهداشت است.

دکتر سپیده پیوندی فوكال پوينت نازايى می‌گوید‌: با توجه به اینکه در زمينه درمان‌هاى تخصصى نابارورى نياز به متخصصين زنان داراى مدرک فلوشيپ رسمى نازايى (قبول شدگان رسمى آزمون وزارت بهداشت) است كه تعداد اين متخصصين در منطقه بسيار محدود است. از جمله موفقيت‌هاى دانشگاه علوم پزشکی مازندران كسب مجوز آموزش فلوشيپ نازايى سطح سه است که  پس از تلاش‌هاى متعدد و در طى برنامه ‌ريزى  ١٠ سال اخیر گروه نازايى و معاونت آموزشى دانشگاه به همت مسئولين و توانمندى اساتيد گروه نازايى، تامين اعتبارات و خريد تجهيزات مدرن و جديد نابارورى به نتيجه رسيده است.

این متخصص یادآور می شود‌: با برنامه‌ريزی‌هاى انجام شده غربالگرى به موقع خانواده‌ها و ارجاع به موقع آنان به مراكز درمانى‌، ‌موفقيت درمان‌هاى ناباروری بيشتر شده و از اتلاف زمان كه مهمترين عامل شكست درمان است‌، جلوگيرى مى‌شود.

وی همچنین تصریح می‌کند‌: با توجه به اينكه سن خانم‌ها و طول نازايى يكى از فاكتورهاى تاثيرگذار است، اتلاف زمان و هزينه‌هاى درمان‌هاى ناموفق قبلى سبب استرس و صدمات روحى خانواده‌ها مى‌شود كه باز هم اين عامل تاثيرمنفى در نتيجه درمان خواهد گذاشت. امید آنکه همينطور كه در استان در زمينه كمک و حمايت زوج‌های نابارور برنامه‌ريزی‌هاى موفق انجام شده است در زمينه حمايت از تشكيل خانواده در سنين جوانى، رفع مشكلات اقتصادى و معشيتى، انجام حمايت‌هاى مالى در تهيه مسكن، رفع نگرانى‌هاى شغلى در فارغ‌التحصيلان رشته‌هاى مختلف دانشگاهى برنامه‌ريزی‌هاى موفق و هدفمند اجرایی شود.

پای جمعیت لنگ می زند

دکتر فاطمه قاسم زاده فلوشيپ نازایی و فعال در کلینیک ناباروری بیمارستان امام خمینی (ره) ساری نیز در گفتگو با خبرنگار ما اظهار می کند‌: طی سال‌های اخیر به دنبال کاهش چشمگیر مسئله باروری و اشتیاق به فرزندآوری، شاهد پیری جمعیت هستیم.

وی می گوید‌: جمعیت هر کشوری معیار توسعه و قدرتمندی آن کشور محسوب می‌شود، از این رو تدبیر و اعمال سیاست‌های موثر با درنظر گرفتن شرایط اقتصادی، اجتماعی،‌ فرهنگی و غیره در جامعه در راستای افزایش رشد جمعیت ضرورت دارد. سیاست‌هایی همچون؛ تضمین اشتغال، ایجاد مشوق برای مشارکت پدران در نگهداری فرزندان‌ و پوشش‌های بیمه‌ای داروهای ناباروری.

دکتر قاسم زاده همچنین تشویق به ازدواج را عاملی مهم در فرزندآوری می  داند و تاکید می کند‌: با توجه به افزایش سن ازدواج بانوان در جامعه، ‌باید با ایجاد چترهای حمایتی به کاهش سن ازدواج کمک کرد.

این متخصص زنان و ناباروی در پاسخ به این سوال که آیا واکسن کرونا تاثیری بر نازایی زنان دارد، می گوید:‌ خیر! این مساله اثبات شده نیست و ‌یکی از علل مهم در نازایی زنان عدم توجه به سن ازدواج و سن فرزندآوری است.

وی زنان را عاملی مهم در افزایش جمعیت می داند و اعلام می کند‌:‌ هر زن در بدو تولد بطور ژنتیکی با مقداری مشخصی از فولیکول در تخمدان متولد شده و این میزان در طول عمر نه تنها زیاد نمی‌شود بلکه روند کاهشی را طی می‌کند و این روند از یک سنی به بعد شیب تندتری پیدا می کند تا اینکه از ۳۵ سالگی به سمت تندتری حرکت کرده و سرانجام در یائستگی تمام می شود.

دکتر قاسم زاده ادامه می دهد: پیشنهادمان این است که زنان فرزندآوری را به تاخیر نینداخته و آن را به بعد از ۳۸ سال اصلا موکول نکنند چراکه ‌سن مناسب ۱۸ تا ۳۵ سالگی است.

این فلوی نازایی در پاسخ به سوال دیگری درباره وجود این باور که برخی از بانوان علت نازایی خود را تغییر در طبع می‌دانند و در این راستا درمان با طب گیاهی و سنتی را موثر می‌دانند، خاطرنشان می کند: اولاً این سوال باید توسط متخصصین طب سنتی و گیاهی پاسخ داده شود و دوماً اینکه نمی توان گفت یک فرد نابارور مطلق است،. توصیه من به زوجین این است که قبل از ناامیدی یک جلسه ویزیت با متخصص نازایی داشته باشند چرا که همیشه بارقه‌های امید وجود دارد.

آموزش از دوران بلوغ ضرورت دارد

وی با اشاره به لزوم توجه زنان به باید و نبایدهای غذایی، بیان می کند: در بحث ناباروری فاکتورهای مربوط به خانم ۳۰ درصد موثر است و ۳۰ درصد دیگر مربوط به فاکتورهای آقاست. توجه به بیماری‌هایی که تخمک‌گذاری خانم را تحت تاثیر قرار میدهد همچون کیست‌ها یا فاکتورهای مربوط به لوله رحم، مشکلات خونی، آی وی اف های مکرر و ناموفق، همچنین علت ۱۰ تا ۳۰ درصد موارد نازایی مشخص نیست، یعنی خانم و آقا مشکلی ندارند اما فرزندی متولد نمی‌شود.

دکتر قاسم زاده با اشاره به اینکه در بحث نازایی همواره درمان‌های کمکی در کنار کار فرهنگی با هدف کاهش نگرانی‌ها موثر است، اضافه می کند: امروزه فیبروم و کیست مشکلی است که دو خانم از هر چهار خانم به آن مبتلا بوده و برخی حتی بی اطلاع هستند. ‌فرهنگ‌سازی در آموزش و پرورش از دوران بلوغ برای دختران که همان مادران آینده هستند ضرورت دارد.

این متخصص زنان با اشاره به جزئیاتی از روش‌های تلقیح مصنوعی، عنوان می کند: همانطور که می دانید امروزه در بهترین مراکز ناباروری، موفقیت روش آی وی اف ۳۰ الی ۴۰ درصد در هر سیکل است.‌ آی او یعنی به خانم دارو داده می شود تا تخمدان‌ها برای ساختن تخمک بیشتر فعال شوند. در روش پیشرفته تر تزریق اسرم به داخل سیتوپلاسم تخمک اعمال می شود، پروسه زمانی بستگی به فرد دارد و در همه مراحل مشاوره انجام می‌شود.

وی می افزاید: همانطوری که تصمیم‌گیری برای هر کاری سخت است،‌ تصمیم گیری برای تلاش به فرزندآوری نیز ساده نیست اما امکانپذیر است و متاسفانه روزانه با مسئله pco یا تنبلی تخمدان مواجه هستیم که جای بحث زیادی دارد و تبدیل به یک پاندمی شده، حتی بانوانی که مجرد هستند را درگیر کرده است. خانواده هایی که از سنین کم به فکر تشخیص، درمان و تغییر سبک زندگی نوجوانان هستند، بسیار هوشیارانه عمل می‌کنند.

دکتر قاسم زاده در پایان از زوجین می‌خواهد که غربالگری‌ها در زمینه‌های مختلف را پیگیری کنند و بدانند که نامرتبی پریود زنگ خطر است و سن ازدواج را عقب نیندازند.

انتهای پیام/